وردپرس Headless چیست؟ چرا باید از آن استفاده کرد؟
وردپرس سال‌ها است که به عنوان محبوب‌ترین سیستم مدیریت محتوا در جهان شناخته می‌شود و میلیون‌ها وب سایت با آن ساخته شده‌اند. اما با رشد نیازهای امروزی وب‌سایت‌ها، مدل سنتی وردپرس همیشه پاسخگو نیست. اینجاست که وردپرس Headless مطرح می‌شود؛ رویکردی که مدیریت محتوا را از فرانت اند جدا می‌کند و به تیم‌های توسعه و تولید محتوا آزادی عمل می‌دهد.
وردپرس Headless چیست؟
Headless WordPress یک سیستم مدیریت محتوا است.
در این وردپرس، مدیریت محتوا و توسعه دو بخش جدا از هم هستند و محتواها از طریق API در دسترس قرار می‌گیرند. وردپرس هدلس این امکان را فراهم می‌کند که آزادانه از هر روش فرانت اندی در سایت خود بهره بگیرید و با فریم ورک دلخواهتان کار کنید. با وردپرس Headless کار برای تیم توسعه و تیم تولید محتوا آسان‌تر از همیشه می‌شود. تیم تولید محتوا می‌تواند به سادگی در وردپرس مطالب خود را منتشر کند و تیم توسعه نیز با استفاده از ابزارهای مختلف روند کار را بهبود بخشد.
مزایای وردپرس Headless
- سرعت بالای بارگذاری یکی از ویژگی‌های وردپرس Headless است که تاخیر را به میلی ثانیه کاهش می‌دهد.
- چون فرانت اند در این وردپرس پایگاه داده فعال ندارد باعث افزایش امنیت سایت می‌شود.
- انعطاف پذیری در وردپرس Headless بسیار زیاد است و می‌توان وردپرس را با سایت‌های پیچیده ترکیب کرد.
معایب وردپرس Headless
- با وردپرس Headless دیگر دسترسی به قالب‌ها و قابلیت‌های آماده وردپرس نخواهید داشت و برای آنها باید کدنویسی انجام دهید.
- همچنین در Headless دسترسی به افزونه‌ها هم محدود خواهد بود و میزان دسترسی کاهش می‌یابد.
- از آنجایی که وردپرس و فرانت اند از هم جدا هستند نیاز به دو هاست برای نگهداری از آنها خواهد بود.
مقایسه وردپرس سنتی و وردپرس Headless
- در وردپرس سنتی هم مدیریت محتوا و هم نمایش آن بر عهده خود وردپرس است. روش کار در این وردپرس به این شکل است که کاربر سایت شما را سرچ می‌کند، این درخواست به وردپرس می‌رسید و اطلاعات و صفحات خواسته شده روی مرورگر کاربر نمایش داده می‌شود.
- در وردپرس Headless روش نمایش درخواست کاربران کمی متفاوت است. کاربر سایت را در مرورگر خود سرچ می‌کند و فرانت اند باید در خواست را به REST API ارسال کند و بعد HTML به کاربر نمایش داده می‌شود.
| معیار مقایسه | وردپرس سنتی | وردپرس Headless |
|---|---|---|
| ساختار | فرانت اند و بک اند هر دو در خود وردپرس هستند. | بک اند وردپرس جدا از فرانت اند است؛ فرانت اند با فریم ورک‌های دیگر ساخته می‌شود. |
| نحوه نمایش محتوا | کاربر درخواست را به وردپرس می‌فرستد و وردپرس مستقیما HTML را تولید و نمایش می‌دهد. | کاربر درخواست را می‌فرستد، فرانت اند از طریق REST API یا GraphQL داده‌ها را می‌گیرد و HTML را تولید می‌کند. |
| سرعت و عملکرد | سرعت خوب ولی وابسته به بهینه سازی قالب و افزونه‌ها | بارگذاری سریع‌تر، تاخیر بسیار کم (میلی ثانیه‌ای) |
| امنیت | آسیب پذیرتر چون فرانت اند به پایگاه داده متصل است. | امنیت بالاتر چون فرانت اند جدا از دیتابیس عمل می‌کند. |
| انعطاف پذیری | محدود به قالب‌ها و افزونه‌های وردپرس | بسیار انعطاف پذیر، امکان استفاده از هر فریم ورک یا تکنولوژی فرانت اند (React, Vue, Angular و …) |
| توسعه | توسعه سریع‌تر، نیاز به دانش کمتر در برنامه نویسی | توسعه پیچیده‌تر، نیازمند آشنایی با فریم ورک‌ها و API |
| تجربه کاربری | بلافاصله نتیجه تغییرات در ویرایشگر قابل مشاهده است. | نیاز به کدنویسی و اتصال API دارد، کمتر کاربرپسند برای غیرتوسعه دهندگان |
| هزینه | اقتصادی‌تر، نیاز به یک هاست | پرهزینه‌تر (نیاز به هاست جداگانه برای بک اند و فرانت اند + ابزارها) |
| مقیاس پذیری | مناسب برای سایت‌های ساده تا متوسط | بسیار مقیاس پذیر، مناسب برای سایت‌های پرترافیک، فروشگاهی و خبری |
| افزونه‌ها و قالب‌ها | دسترسی کامل به اکوسیستم افزونه‌ها و قالب‌های وردپرس | دسترسی محدود، بسیاری از قابلیت‌ها باید کدنویسی شود. |
| روش‌های پیاده سازی | تنها روش سنتی وردپرس | SSR (رندر سمت سرور)، SSG (تولید استاتیک)، Hybrid (ترکیبی) |
| کاربرد مناسب | وب سایت‌های شخصی، شرکتی، وبلاگی، پروژه‌های ساده | فروشگاه‌ها، رسانه‌ها، پروژه‌های بزرگ و مقیاس پذیر با نیاز به سرعت و امنیت بالا |
روش‌های پیاده سازی Headless
- رندر سمت سرور (SSR): در این روش ساخت HTML با سرور کش اتفاق می‌افتد و فریم ورک‌ها دارای آداپتورهایی برای انجام این کار هستند.
- تولید استاتیک (SSG): وردپرس در این روش فقط در ساخت HTML و به روز رسانی آن بعد از ساخت API، دخالت دارد.
- هیبرید: این روش در Headless، ترکیبی از دو روش تولید استاتیک و رندر سمت سرور است.
اگر می‌خواهید از یکی از این روش‌ها برای پیاده سازی سایت خود استفاده کنید باید به سایت خود، محتوای آن و کاربران توجه داشته باشید. برای سایت‌هایی که رفتار کاربر قابل پیش بینی است، SSG گزینه مناسبی خواهد بود. در این موضوع انتخاب یک هاست مناسب نیز تاثیر زیادی دارد و باید به آن توجه زیادی داشت.
وردپرس Headless مناسب چه وب سایت‌هایی است؟
- اگر وب سایتی ترافیک بالایی دارد، Headless گزینه مناسبی است و باعث ایجاد مقیاس پذیری می‌شود.
- سایت‌هایی فروشگاهی و سایت‌هایی که ادغام محتوا با storefront دارند، می‌توانند از این وردپرس استفاده کنند.
- سایت‌هایی که نیاز به تحویل سریع محتوا دارند مثل رسانه‌ها و کانال‌های خبری مختلف.
بهترین فریم ورک‌ها برای Headless
فریم ورک‌های مختلف از نظر عملکرد و دسترسی متفاوت هستند و هر یک چارچوب خاصی برای فرانت اند ایجاد می‌کند.
| نام فریم ورک | نوع | توضیح کوتاه | توسعه دهنده | ویژگی خاص |
|---|---|---|---|---|
| React JS | کتابخانه | ساخت رابط کاربری تعاملی و بصری | Meta (FKA Facebook) | بسیار محبوب، مناسب SPA و کامپوننت بندی |
| AngularJS | فریم ورک | ایجاد برنامه‌های وب تک صفحه‌ای | جایگزین عالی برای React، ساختار MVC | |
| Vue.js | فریم ورک | ساخت رابط کاربری با معماری MVVM | Evan You و جامعه متن باز | قالب قوی، ساده برای یادگیری |
| Gatsby JS | فریم ورک / تولید کننده صفحات استاتیک | ساخت سایت‌های سریع بدون نیاز به منابع داده دائم | جامعه متن باز | تولید صفحات استاتیک، مناسب CMS |
| jQuery | کتابخانه | ساده سازی توسعه وب و تعامل با DOM | جامعه متن باز | قدیمی اما هنوز پرکاربرد، UI ساده |
| Foundation | فریم ورک CSS | طراحی فرانت اند بر اساس HTML و CSS | Zurb | template و grid آماده، همراه با اکستنشن JS |
| Faust.JS | فریم ورک | ساخت فرانت اند برای وردپرس بدون سر | بر پایه Next.js و GraphQL | پشتیبانی از SSR و SSG، مناسب WordPress Headless |
در نهایت
وردپرس Headless مسیری تازه در توسعه وب است که میان سرعت، امنیت و انعطاف پذیری از یک سو و پیچیدگی و هزینه‌های بیشتر از سوی دیگر تعادل ایجاد می‌کند. اگر پروژه شما به مقیاس پذیری بالا، عملکرد سریع و آزادی در انتخاب فناوری‌های فرانت اند نیاز دارد، وردپرس هدلس می‌تواند بهترین انتخاب باشد؛ اما اگر دنبال راه حلی ساده، سریع و کم هزینه هستید، همان وردپرس سنتی همچنان پاسخ گوی شما خواهد بود.
سوالات متداول
سرعت بالاتر، امنیت بیشتر، مقیاس پذیری و انعطاف پذیری در طراحی و استفاده از هر فریم ورک دلخواه فرانت اند از ویژگی‌های مه وردپرس Headless هستند.
بله، به دلیل جدا بودن بک اند و فرانت اند، نیاز به دانش برنامه نویسی و کار با APIها وجود دارد. برای تیم‌های غیر توسعه دهنده، وردپرس سنتی گزینه ساده‌تری است.
منابع
- https://wordpress.com/blog/2025/03/20/headless-wordpress/
- https://www.gatsbyjs.com/docs/glossary/headless-wordpress/
اولین دیدگاه را اضافه کنید.