دیتاسنتر چیست؟ دسته بندی و ساختار دیتاسنتر
دیتاسنتر ( Data Center ) یا مرکز داده مجموعه ای متشکل از رایانه های شبکه ای، سرورها، سرویس دهنده ها، زیرساخت ذخیره سازی، محاسباتی، ارتباطی و امنیتی است که سرویس های تحت شبکه مثل اینترنت را ارائه، نگهداری و پشتیبانی می‌کند. سازمان ها از آن برای نگهداری دیتاهای حیاتی و اختصاصی خود از سرورها استفاده می‌کنند. این سرورها در دیتاسنتر ها قرار دارند پس امنیت و قابلیت اطمینان دو فاکتور مهم برای دیتاسنترها محسوب می‌شود.
دیتاسنتر چگونه کار می‌کند ؟
برای اینکه متوجه کار دیتاسنتر شویم می‌توانیم انتظاراتی از سرور خود داریم را در نظر بگیریم : می‌خواهیم سروری داشته باشیم که ویژگی های آن سرعت بالا، حداقل نرخ تاخیر و امنیت بالا باشد. دیتاسنتر سرور هارا درون خود جای داده است؛ پس باید بتواند حجم زیادی از دیتا را با حداقل تاخیر مدیریت کند و همچنین امنیت سرور هارا فراهم آورد. به همین دلیل می‌تواند امکاناتی را به ما ارائه کند :
- میزبانی سرویس برنامه های تجاری و کاربردی (ERP, CRM).
- پردازش دیتای بزرگ، استفاده برای یادگیری ماشین و هوش مصنوعی.
- میزبانی سرویس هایی برای بازی های شبکه ای.
- خدمات مربوط به دیتا شامل ذخیره سازی، بک آپ گیری، بازیابی و مدیریت.
این امکانات رایجترین ویژگی هایی هستند که کسب و کار ها از آن ها استفاده می‌کنند. امروزه می‌توان تمام پردازش دیتارا به یک شخص ثالث مانند Google Cloud برون سپاری کرد. البته بسیاری از کسب و کار ها نمی‌خواهند اجازه دسترسی شخص دیگری را به اطلاعات بدهند و دیتاسنترها برای آن ها مناسب است.
انواع دیتاسنتر
انواع بسیاری از دیتاسنترها و مدل های خدماتی وجود دارد. طبقه بندی آن ها به عواملی مثل فناوری های محاسباتی و ذخیره سازی، بهینه سازی انرژی، تعلق داشتن به یک یا چند سازمان، اندازه و ویژگی های دیگر بستگی دارد. با این حال می‌توانیم آن ها را به چهار نوع اصلی تقسیم کنیم.
دیتاسنتر های سازمانی ( Enterprise data centers )
دیتاسنتر سازمانی یک مرکز داده کاملا اختصاصی است که توسط شرکت ها برای کاربران نهایی داخلی ساخته و بهینه شده و متعلق به آن هاست. از این مرکز داده برای پردازش اطلاعات داخلی و برنامه های کاربردی حیاتی شرکت استفاده می‌شود. این مرکز داده می‌تواند هم در محل و هم در خارج از شرکت قرار گیرد اما چون مسئولیت مدیریت و نگهداری زیرساخت و تاسیسات مرکز داده با خود شرکت است، بیشتر در محل خود شرکت قرار می‌گیرد. به دلیل اینکه این مرکز داده اختصاصا برای یک شرکت می‌باشد، پس به مقیاس پذیری زیاد احتیاجی ندارد و این موضوع یکی از تفاوت های اصلی این مرکز داده با مرکز داده ارائه دهنده خدمات ابری می‌باشد.
دیتاسنتر های خدمات مدیریت شده ( Managed service data centers )
این دیتاسنتر ها توسط شخص ثالث ( ارائه دهنده خدمات مدیریت شده ) از طرف یک شرکت مدیریت و پشتیبانی می‌شوند. شرکت ها و مشتریان می‌توانند به جای خرید تجهیزات و فراهم کردن زیرساخت ها برای دیتاسنتر سازمانی، این زیرساخت ها و سرور هارا از از دیتاسنتر ها اجاره کنند.
دیتاسنتر های کولوکیشن ( Colocation data centers )
ابتدا بهتر است کلمه Co Location را بهتر بشناسیم. Location به معنی “موقعیت” و “مکان” می‌باشد و پیشوند Co در معنای “مشترک”، “مختلط” و یا “با هم” به کار می‌رود. پس به نوعی معنی کلمه CoLocation را می‌توان “هم خانه ای” یا “شریک بودن در اجاره” بیان کرد.
دیتاسنتر کولوکیشن به عنوان نوعی ملک اجاره ای عمل می‌کند؛ درواقع یک شرکت می‌تواند تجهیزات، فضا و زیرساخت را از دیتاسنتری که متعلق به دیگران است و خارج از محل شرکت قرار دارد اجاره کند. مرکز داده کولوکیشن ساختمان، خنک کننده، پهنای باند، امنیت و سایر زیرساخت هارا فراهم می‌کند و تامین و مدیریت کردن مولفه هایی از جمله سرور ها، ذخیره سازی و فایروال ها بر عهده شرکت می‌باشد.
دیتاسنتر های ابری ( Cloud data centers )
در این شکل خارج از محل دیتاسنتر، دیتاها و برنامه ها توسط ارائه دهندگان خدمات ابری شخص ثالث و یا عمومی مثل خدمات وب آمازون ( AWS )، مایکروسافت ( Azure )، IBM Cloud و یا Google Cloud مدیریت و میزبانی می‌شوند. مشتری بر اساس مدل زیرساختی که به عنوان سرویس انتخاب کرده، می‌تواند یک مرکز داده مجازی را در عرض چند دقیقه فراهم کند. مراکز داده ابری بر خلاف مراکز داده سازمانی، خدمات ابری را در سراسر جهان ارائه می‌دهند.
اجزای اصلی مرکز داده
پیش از این فهمیدیم که دیتاسنتر ها انواع مختلفی دارند. معماری و الزامات دیتاسنتر ها هم می‌توانند به طور قابل توجهی متفاوت باشند؛ برای مثال دیتاسنتری که یک سازمان ارائه دهنده خدمات ابری مثل آمازون ساخته است، نیازها، زیرساخت ها و امنیتی را فراهم می‌کند که با یک دیتاسنتر خصوصی مانند دیتاسنتری که برای یک شرکت دولتی ساخته شده است کاملا متفاوت است.
جدای بحث این تفاوت ها دیتاسنتر ها دیتاهای حیاتی و اختصاصی یک سازمان را درون خود نگه داری می‌کنند. از این رو ضروری است که امکانات و تجهیزات امنیتی لازم جهت مقابله با حملات سایبری را داشته باشد.
اجزای اصلی یک دیتابیس به شرح زیر است:
امکانات ( Facility )
هر دیتاسنتر دارای امکانات و خدمات مختلفی است که چند مورد از آن هارا بررسی می‌کنیم. “فضای خالی” در دسترس جهت استفاده تجهیزات فناوری اطلاعات یکی از آن هاست. فضای دیتاسنتر می‌تواند از یک اتاق کوچک تا چند ساختمان بزرگ متغیر باشد. همچنین “ارائه دسترسی شبانه روزی به دیتا” دیتاسنترها را به یکی از پرمصرف ترین امکانات جهان تبدیل می‌کند. استفاده بهینه از فضا، نگه داشتن تجهیزات در محدوده دما و رطوبتی خاص ( کنترل محیطی ) از دیگر امکانات دیتاسنتر می‌باشد.
اجزاء اصلی ( Core Components )
دیتاسنتر ها از سه جزء اصلی تشکیل شده اند : محاسبه ( Compute )، ذخیره سازی ( Storage ) و شبکه ( Network ). اگر دیتاسنتر را همانند کوه یخی در نظر بگیریم که بیشتر آن در زیر سطح آب است، این اجزا تنها قله کوه یخی هستندکه دیتاسترهای مدرن می‌بینیم. در زیر سطح، زیرساخت های پشتیبانی برای خدمات دهی به یک دیتاسنتر سازمانی ضروری است.
طراحی مرکز داده شامل روترها، سوئیچ ها، فایروال، سیستم های ذخیره سازی، سرور ها و سایر تجهیزات و نرم افزار ها است. از آنجا که دیتاسنتر ها دیتاهای مهم و حیاتی شرکت هارا ذخیره و مدیریت می‌کنند، بحث امنیت هم بسیار مهم است. همه اینها با هم ویژگی هایی را ارائه می‌دهند: محاسبه ( Compute )، ذخیره سازی ( Storage ) و شبکه ( Network ).
- زیرساخت شبکه ( Network infrastructure ) : سرور ها ( فیزیکی و مجازی )، خدمات دیتاسنتر، ذخیره سازی و اتصالات خارجی را به مکان های کاربر نهایی متصل می‌کند.
- زیرساخت ذخیره سازی ( Storage infrastructure ) : دیتا و اطلاعات سوخت دیتاسنتر های مدرن است. از سیستم های ذخیره سازی برای نگهداری از این کالای ارزشمند استفاده می‌شود.
- منابع محاسباتی ( Computing resources ) : اپلیکیشن ها و وب اپ ها موتور یک دیتاسنتر هستند. این سرورها کار پردازش، حافظه، ذخیره سازی محلی و اتصال شبکه را فراهم می‌کنند و موجب حرکت کردن این موتور می‌شوند.
زیرساخت های پشتیبانی ( Support infrastructure )
پایداری و آپ تایم بالا مهمترین ویژگی است که از هر سروری انتظار می‌رود. پس باید با استفاده از یکسری تجهیزات این امکان را فراهم کنیم. به این تجهیزات که به حفظ پایداری کمک می‌کنند زیرساخت های پشتیبانی گفته می‌شود.
موسسه Uptime چهار سطح از دیتاستنر را تعریف کرده است که پایداری و آپ تایم آن ها بین 99.671% تا 9.995% متغیر است.
برخی از اجزای زیرساخت های پشتیبانی به شرح زیر است:
- منابع برق اضطراری ( UPS ) : منبع انرژی باتری ( Battery bank )، ژنراتورها و منابع انرژی اضافی.
- کنترل محیطی ( Environment Control ) : سیستم تهویه مطبوع اتاق کامپیوتر ( CRAC )؛ سیستم های گرمایش، سیستم تهویه و سیستم تهویه مطبوع (HVAC)؛ سیستم های مکنده ( exhaust systems ).
- سیستم های امنیت فیزیکی : احراز هویت بیومتریک و سیستم های نظارت به صورت تصویری.
کارکنان عملیاتی ( Operational Staff )
یکی از مهمترین مسئله ها در دیتاسنتر، داشتن پشتیبانی است. پشتیبانان افراد متخصصی هستند که به عملیات و نگهداری تجهیزات فناوری اطلاعات و زیرساخت ها به صورت شبانه روزی نظارت می‌کنند.
سخن پایانی
دیتاسنتر ها یکی از ارکان اصلی زندگی امروزی را تشکیل می‌دهند چرا که اگر اختلالی به وجود بیاید، سرورها و خدمات بسیاری دچار مشکل خواهند شد و اپلیکیشن ها و وب اپ های کاربردی از کار می‌افتند. پس همه ما به نحوی از خدمات دیتاسنتر ها بهره می‌بریم.
اگر نیاز به سرور اختصاصی و یا مجازی دارید می‌توانید از خدماتی که پویان آی تی به شما ارائه می‌دهد استفاده کنید. سرور های دیتاسنترهای مورد استفاده پویان آی تی دارای کیفیت و پشتیبانی عالی هستند.
اولین دیدگاه را اضافه کنید.