معروف ترین سیستم عامل‌های روتر منبع باز
روتر چیست؟
روتر دستگاهی است که با نام‌های دیگر مسیریاب و رهیاب شناخته می‌شود. روتر از تجهیزات شبکه رایانه‌ای است که مسئولیت هدایت دیتا پک‌ها را بر عهده دارد. در واقع روترها دیتا پک را در شبکه برای رسیدن به مقصد هدایت می‌کنند. به زبان ساده تر روترها اطلاعات را میان چند شبکه بسته بندی شده منتقل می‌کنند. آدرس پروتکل اینترنت یا همان آی پی را بررسی کرده و سپس بهترین راه برای رسیدن به مقصد را محاسبه و بر اساس آن اطلاعات را ارسال می‌کنند. روترها برای اتصال دو یا چند شبکه محلی به کار می‌روند. همچنین برای اتصال چندین خط شبکه بزرگ نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر آن مسیریاب‌ها می‌توانند انواع مختلف شبکه را به یکدیگر متصل کنند و شامل یک سیستم عامل اختصاصی مثل IOS، حافظه فلش، RAM و یک یا دو پردازشگر هستند.
ساختار روترها
هر روتر از دو بخش سخت افزار و نرم افزار تشکیل می‌شود. بخش نرم افزار شامل سیستم عامل و رابط کاربری است. متداول ترین اجزای آن شامل بدنه، سخت افزار روتر و رابط‌های شبکه می‌باشند.
سیستم عامل‌های روترها
internetwork operating system یا همان IOS نرم افزاری است که برای مدیریت کردن و کنترل کردن روتینگ و سوئیچینگ دستگاه‌های بین شبکه ای مثل روترها ، hub و … کاربرد دارد. روترها و سوئیچ‌ها همانند کامپیوترها بدون وجود سیستم عامل قادر به انجام وظایف خود نمی‌باشند. در واقع بدون وجود سیستم عامل، سخت افزار قادر به انجام هیچ گونه فرایندی نخواهد بود. شرکت سیسکو سیستم عامل IOS را برای محدوده گستردهای از محصولات شبکه پیاده سازی و اجرا کرده است. این نرم افزار به عنوان سیستم عامل در سوئیچ‌ها استفاده می‌شود. سیستم عامل IOS سرویس‌های شبکه ای اعم از دسترسی ایمن به منابع شبکه، قابلیت تغییر، توسعه پیکربندی شبکه و عملیات‌های روتینگ و سوئیچینگ را دارا است.
سیستم عامل‌های روتر منبع باز
سیستم‌عامل روتر به نوع دستگاه روتر بستگی دارد. بسیاری از روترها از سیستم‌عامل‌های سفارشی یا سیستم‌عامل‌های مبتنی بر لینوکس استفاده می‌کنند. با چند مورد از بهترین و معروف ترین سیستم عامل‌های روتر منبع باز آشنا می‌شویم:
سیستم عامل روتر MikroTik
MikroTik یک سازنده تجهیزات شبکه و نرم‌افزارهای متن‌باز برای مدیریت و کنترل تجهیزات شبکه است. MikroTik RouterOS نام یک سیستم عامل روتر است که بر روی تجهیزات شبکه اجرا می‌شود. این سیستم عامل مبتنی بر هسته لینوکس است و طیف وسیعی از ویژگی‌ها و قابلیت‌ها را ارائه می‌دهد که آن را به یک گزینه محبوب در بین علاقه‌مندان به شبکه، توسعه‌دهندگان و متخصصان فناوری اطلاعات تبدیل می‌کند. محبوب ترین ویژگیهای MikroTik RouterOS به شرح زیر است:
- خدمات QoS:این سیستم عامل قابلیت اعمال قوانین (Quality of Service (QoS را بر روی ترافیک شبکه فراهم کرده تا کاربران بتوانند اولویت‌بندی کنترل ترافیک را انجام دهند.
- مدیریت از راه دور: امکانات مدیریت از راه دور از طریق وب و از طریق پروتکل‌های مختلف مانند SSH و Telnet را برای کاربران فراهم کرده است.
- انعطاف پذیری: MikroTik RouterOS به کاربران اجازه می‌دهد تا این سیستم عامل را مطابق نیازهای خود شخصی سازی کنند. افزودن ویژگیهای جدید، حذف ویژگیهای غیر ضروری و پیکربندی برای کار با سخت‌افزار خاص، MikroTik RouterOS را به گزینه‌ای جذاب برای کاربران خواهان کنترل بیشتر بر تجهیزات شبکه خود هستند تبدیل می‌کند.
- متن باز: ماهیت MikroTik RouterOS متن باز بوده و به کاربران این امکان را می‌دهد در توسعه نرم افزار مشارکت داشته باشند.
- تنظیمات شبکه پیشرفته: از ویژگیهای مهم MikroTik RouterOS تنظیمات شبکه پیشرفته آن است. پشتیبانی از QoS ،NAT و شبکه خصوصی مجازی بر بهینه سازی عملکرد شبکه و بهبود امنیت موثر است. علاوه بر آن، این سیستم عامل از پروتکل‌های مسیریابی پیشرفته مانند OSPF ،BGP و VRRP است نیز پشتیبانی می‌کند.
- کاربر پسند: MikroTik RouterOS دارای یک رابط مبتنی بر وب است که به کاربران اجازه می‌دهد تنظیمات شبکه خود را به راحتی پیکربندی کنند. همچنین از رابط کاربری واکنشگرا بوده و از هر دستگاهی با مرورگر وب قابل دسترسی است. این سیستم عامل با پشتیبانی از اسکریپت‌نویسی این امکان را به کاربران می‌دهد کارهای روتین را خودکار کرده و متناسب با نیازهای خاص خود سفارشی سازی انجام دهند.
- قابلیتهای امنیتی: MikroTik RouterOS طیف وسیعی از ویژگیهای امنیتی را در برابر تهدیدات و حملات امنیتی ارائه می‌دهد. پشتیبانی از فایروال‌ها، تشخیص نفوذ، پیشگیری، دسترسی ایمن و رفع اشکال به این اطمینان را می دهد که کاربران به آخرین پیشرفت‌های امنیتی دسترسی دارند.
برای نصب سیستم عامل روتر MikroTik می‌توانید از سرور مجازی استفاده کنید. امکان نصب این سیستم عامل بر روی سرور مجازی فنلاند وجود دارد. برای استفاده از این سیستم عامل پس از سفارش سرور مجازی نوع سیستم عامل را انتخاب و از امکانات آن استفاده کنید.
سیستم عامل روتر OPNsense
OPNsense یک سیستم عامل روتر و فایروال متن‌باز مبتنی بر FreeBSD است. این سیستم عامل روتر برای استفاده در شبکه‌های کوچک و متوسط طراحی شده است. سیستم عامل روتر OPNsense امکانات ووِیژگی‌های بسیاری را در اختیار کاربران می‌گذارد. برخی از ویژگیهای این سیستم عامل عبارتند از:
- فایروال پیشرفته: سیستم عامل روتر OPNsense دارای یک فایروال پیشرفته است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا ترافیک شبکه خود را کنترل و مدیریت کنند.
- متن‌باز: این سیستم عامل تحت مجوز BSD منتشر شده و کدهای منبع آن به صورت عمومی در دسترس است.
- امکان مانیتورینگ: قابلیت نظارت بر ثبت رویدادها و ترافیک، جهت بررسی عملکرد شبکه را برای کاربران فراهم کرده است.
- احراز هویت دو عاملی: احراز هویت دو عاملی در سراسر این سیستم، هم در رابط کاربری و هم در سایر خدمات پشتیبانی می‌شود.
- پروتکل های مسیریابی: پشتیبانی قابل اتصال برای OSPF و BGP با استفاده از پروژه Free Range Router.
- گزارش‌دهی: ایجاد گزارش‌های مختلف از رویدادها و استفاده از منابع شبکه.
- قابلیت DHCP و DNS: سیستم عامل روتر OPNsense با ارائه خدمات DHCP و DNS به کاربران کمک می‌کند تا کنترل شبکه‌های خود را بهبود ببخشند.
سیستم عامل روتر pfSense
pfSense همانند OPNsense، یک سیستم عامل روتر و فایروال متن‌باز بر پایه FreeBSD است. سیستم عامل روتر pfSense با هدف ارائه یک پلتفرم مدیریت شبکه انعطاف‌پذیر همراه با امنیتی بالا طراحی شده است. این سیستم عامل می‌تواند به عنوان یک ماشین مجازی یا بر روی سخت افزار اختصاصی مستقر شود. ویژگی‌ها و قابلیتهای کلیدی سیستم عامل روتر pfSense شامل موارد زیر است:
- متن‌باز: pfSense مانند OPNsense تحت مجوز BSD منتشر شده و کدهای آن به صورت عمومی در دسترس کاربران قرار گرفته است.
- فایروال قدرتمند: pfSense دارای فایروال قدرتمندی است که امکان مدیریت دقیق ترافیک شبکه، شکل‌دهی ترافیک، تشخیص، پیشگیری از نفوذ و اعمال قوانین امنیتی را فراهم کرده است.
- مانیتورینگ و گزارش‌دهی: این سیستم عامل دارای ابزارهای متنوعی بر ترافیک شبکه و ایجاد گزارش‌های دقیق است.
- ارتباطات امن: با پشتیبانی از پروتکل‌های مختلف نظیر IPsec، OpenVPN، PPTP و L2TP به کاربران این امکان را می‌دهد تا ارتباطی امن بین شبکه ها برقرار کنند.
- مدیریت از راه دور: سیستم عامل روتر pfSense امکان مدیریت از راه دور از طریق وب را برای کاربران فراهم می‌کند.
- امکان سفارشی سازی: این سیستم عامل بسیار انعطاف پذیر بوده و می تواند برای پاسخگویی به نیازهای خاص سازمان‌های مختلف سفارشی شود. pfSense از طیف گستردهای از پلاگین‌ها از جمله فیلترهای آنتی ویروس و ضد هرزنامه، فیلتر محتوا، و سیستم‌های تشخیص نفوذ و پیشگیری پشتیبانی می‌کند.
- رابط کاربری گرافیکی: سیستم عامل روتر pfSense دارای رابط کاربری گرافیکی مبتنی بر وب (GUI) است که به کاربران اجازه می‌دهد تا تمام جنبه‌های شبکه خود را پیکربندی و مدیریت کنند.
سیستم عامل روتر OpenWrt
OpenWrt یک سیستم عامل روتر مبتنی بر لینوکس است که بر روی تجهیزات شبکه مانند روترها، مودم‌ها، و سایر دستگاه‌های شبکه نصب می‌شود. این سیستم عامل به شدت انعطاف‌پذیر و از قابلیت سفارشی سازی برخوردار بوده و برای توسعه و تنظیمات پیشرفته شبکه استفاده می‌شود. برخی از ویژگیهای مهم سیستم عامل روتر OpenWrt را بررسی می‌کنیم:
- مبتنی بر چارچوب Buildroot: این سیستم عامل مبتنی بر پایه لینوکس بوده و از چارچوب Buildroot برای ساخت و به‌روزرسانی سیستم عامل استفاده می‌کند.
- انعطاف‌پذیری بالا: کاربران سیستم عامل روتر OpenWrt می‌توانند بسیاری از ویژگیهای این سیستم عامل نظیر پروتکل‌های شبکه، بسته‌های نرم‌افزاری، فایروال و مدیریت کاربر را با توجه به نیاز خود شخصی سازی کنند.
- متن باز: OpenWrt متن باز بوده و به کاربران این امکان را می‌دهد که در توسعه، بهبود و تست این سیستم عامل مشارکت داشته باشند.
- امکانات جامع: این سیستم عامل امکانات جامعی برای پیکربندی ویژگیهای رایج مرتبط با شبکه، نظیر IPv4، IPv6، DNS، DHCP، مسیریابی، فایروال، NAT، ارسال پورت و WPA را ارائه می‌دهد.
کاربرد روترها
زمانی که از چند روتر در شبکه‌ها استفاده می‌شود، می‌توان اطلاعاتی را درباره آدرس مقصد با استفاده از پروتکل مسیریابی پویا تبادل کرد. روترها می‌توانند برای انواع اتصالات فیزیکی شبکه رابط هایی همچون کابل‌های مسی، فیبرهای نوری و یا انتقال بی سیم داشته باشند. همچنین امکان استفاده از آن‌ها به عنوان متصل کننده در یک یا چند گروه از دستگاه‌های کامپیوتری وجود دارد. به این دسته از گروه های منطقی کامپیوتری زیر شبکه می‌گوییم که هر کدام پیشوند شبکه‌ای متفاوتی دارند. هر روتر دو لایه عملیاتی دارد که شامل لایه کنترلی و لایه انتقالی است.
لایه کنترلی، جدول مسیریابی دارد که نشان می‌دهد دیتاپک از کدام مسیر و از طریق کدام رابط باید ارسال شود. لایه انتقالی، دیتا پک را بین رابط‌های ورودی و خروجی هدایت می‌کند. این فرایند باعث می‌شود دیتاپک‌ها به شبکه‌ای که متناسب با نوع اطلاعات داخل آن هستند هدایت شوند. برای انجام فرایند لایه انتقالی از داده‌های ذخیره شده موجود در جدول‌های لایه کنترلی استفاده می‌شود.
انواع روترها
روترها دارای انواع مختلفی هستند که با توجه به خصوصیات و نحوه عملکرد آن‌ها هر یک کاربرد متفاوتی دارند. در ادامه به معرفی پنج مورد از پرکاربردترین انواع روترها می‌پردازیم.
روتر اصلی:
از پرسرعت ترین و قدرتمندترین انواع روتر بوده و معمولا توسط ارائه دهندگان خدمات اینترنت استفاده می شود. علاوه بر آن اطلاعات را در امتداد ستون فیبر نوری ارسال کرده و در مرکز اینترنت قرار دارد.
روتر لبه‌ای:
این روتر با نام روتر دسترسی شناخته می‌شود و یکی از متداول ترین انواع روتر است. روتر لبه‌ای ظرفیتی کمتر نسبت به سایر روترها دارد. این روتر در مرز شبکه‌های محلی و یا LAN قرار می‌گیرد و آن را به اینترنت عمومی، WAN ، شبکه محلی خارجی و … متصل می‌کند.
روتر branch:
با قابلیت‌هایی اعم از تقسیم زمان چند برابر، مدیریت شبکه بی سیم و افزایش سرعت WAN روتر branch از پر کاربردترین‌ها است. از کاربردهای این روتر می‌توان به متصل کردن مکان‌های دوردست سازمان به WAN اشاره کرد. branch در نهایت به روترهای اصلی مرکز شبکه متصل می‌شود.
روترهای منطقی:
در واقع دامنه‌های مسیریابی متعددی ایجاد و به تکرار کردن عملکرد سخت افزار می‌پردازند. این روترها دارای بخش‌های تقسیم بندی و تنظیم شده از سخت افزار شبکه سنتی(فیزیکی) هستند. روترهای منطقی زیر مجموعه‌ای از فرایندهایی که توسط روترهای فیزیکی قابل انجام است را انجام می‌دهند. هرکدام از آن‌ها می‌توانند شامل نمونه‌های بسیاری از مسیریابی و جدول‌های مسیریابی باشند.
روتر بی سیم:
از آخرین و پرکاربردترین روترها به حساب می‌آیند و دارای استانداردی هستند که امکان انتقال در مسافت‌های کوتاه را فراهم می‌سازند. علاوه بر آن، به همان روش در شبکه‌های محلی و یا تجاری کار می‌کنند ولی شرایط تحرک بیشتر برای رایانه‌های قابل حمل و یا نوت‌بوک‌ها را فراهم می‌کنند.
قابلیتهای روترها
روترها نسبت به سایر دستگاه های شبکه دارای قابلیتهای بیشتری هستند. سایر دستگاه‌های شبکه مانند سوئیچ و یا hub تنها قادر به انجام توابع اصلی شبکه می‌باشند. برای مثال hub صرفا برای انتقال دیتا بین رایانه و دستگاه شبکه کاربرد دارد. اما روترها علاوه بر انتقال اطلاعات وظيفه‌هایی همچون تجزیه و تحلیل دیتاها، تغییر نحوه دسته بندی و ارسال آن‌ها به شبکه‌های دیگر را بر عهده دارند. همچنین روترها در شبکه‌های خانگی برای به اشتراک گذاشتن اتصال اینترنتی بین چند رایانه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
جمع بندی
در این مقاله تلاش کردیم تا به سوالات پر تکرار کاربران در این زمینه نظیر سیستم‌های عامل روتر، روتر چیست، ساختار و قابلیت روترها پاسخ دهیم. در صورت وجود هرگونه ابهام می توانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید؛ تیم پویان آی تی در اسرع وقت پاسخگوی سوالات شما خواهد بود.
سوالات متداول
بهترین سیستم عامل روتر منبع باز چیست؟
بهترین سیستم عامل های روتر منبع باز:
- MikroTik RouterOS
- OPNsense
- pfSense
آیا سیستم عامل روتر OpenWrt بهتر از pfSense است؟
هر دو سیستم عامل روتر OpenWrt و pfSense شامل طیف گستردهای از ویژگیهای شبکه و امنیتی هستند. اما به طور کلی pfSense با تمرکز بر ارائه فایروال پیشرفته و قابلیتهای مسیریابی، جامع تر و دارای ویژگیهای غنی تری است.
اولین دیدگاه را اضافه کنید.